WordPress 2023 verilerine göre web sitesi geliştiricilerinin %43,1‘i tarafından tercih edilen bir içerik yönetim sistemidir. Birbirinden bağımsız kod parçalarının birlikte uyumlu çalışabilme özelliği sayesinde esnek bir özelleştirme yapısına sahiptir. Bunun yanında tam uyumu yakalayabilmek için optimizasyona ihtiyaç duyar. Bu açıdan wordpress site hızlandırma, wordpress web sitesi nasıl hızlandırılır gibi konular ön plana çıkabilmektedir.
WordPress web sitenizi hızlandırmak mı istiyorsunuz? WordPress web sitenizin performansını artırmak mı istiyorsunuz? Bu konuda bu doküman sizlere rehber olarak hazırlanmıştır.
WordPress Web Sitesini Neden Hızlandırmalısınız?
Bir web sitesine girdiğinizde açılmasını beklerken “geri” tuşuna bastığınız oluyor mu? Belirli bir süre sonra açılan bir web sitesine bir daha geri dönüyor musunuz? 20 tane web sitesinde 27000 defa site erişimi ile yapılan bir araştırmada açılış süresi arttıkça web sitelerine geri dönüşüm oranının düştüğü tespit edilmiş. 1 saniyede açılan bir site, 5 saniyede açılan bir siteye göre 3 kat daha fazla dönüşüm oranına sahip. Bu duruma göre wordpress web sitesi için hız önemli bir konudur.
Bu durumu arama motorları da dikkate almakta. Site açılış süresi yüksek olan, geri dönüşüm oranı düşük olan web siteleri her ne kadar SEO ayarları mükemmel olsa da arama motoru sonuçlarında daha altta listelenmekte. Açılış süresine bağlı olarak arama sonuçlarından da çıkarılabilmekte. Özellikle arama motorlarında, sosyal medya platformlarında reklam verdiyseniz web sitesi hızından dolayı reklamlar durdurulabiliyor. WordPress web sitesinde istediğiniz performansı almak için site hızlandırma için ayrıca çalışma yapmanız gerekiyor.
WordPress Web Site Hızını Nasıl Kontrol Edebilirim?
WordPress site hızlandırma ayarlarını yapmadan önce web sitenizin performansını bir takım test araçlarıyla kontrol edebilirsiniz. Google Pagespeed, GTMetrix, Pingdom WebSite Speed Test gibi bu alanda bir çok ücretsiz araç bulunmakta. Herhangi bir araç ile web sitenizin hız kontrolünü yapabilirsiniz. Detaylı bilgi için Web Site Hızı (Pagespeed) Optimizasyonu Rehberi yazısını okuyabilirsiniz.
Bunun yanında internet tarayıcılarının “Geliştirici Araçları” özelliği ile de web site hızını kontrol edebilirsiniz. Hemen hemen tüm tarayıcılarda Ctrl + Shift + I tuş kombinasyonu veya F12 tuşu ile “Web Geliştirici Araçları” alanı açılacaktır. Web sitesini çağırdığınızda Ağ sekmesinde sayfanın kaç saniyede yüklendiğini ve açıldığını görebilirsiniz.
0-2 saniye arası yüklenen bir web sitesi için bu süre normal olarak karşılanır. Bunun yanında web sitesinin yüklenmesi için sunucudan alınan ilk istek yanıt süresi diğer bir ifadeyle Time to First Byte (TTFB) süresi en fazla 600ms olmalı. Bu değeri Geliştirici Araçları bölümünde ilk satırdaki istekte görebilirsiniz. Yapılan araştırmalar 600 ms üzerinde açılan sitelerde kullanıcılar genellikle web sitesi açılmadan kapatıyor. Bu süre 600 ms üzerinde ise site hızlandırma için inceleme yapmanız gerekiyor.
X-Ray App ile Web Sitenizin Site Hızını Kontrol Edin
Eğer wordpress web siteniz hosting.com.tr firmasında barınıyorsa yeni nesil CloudLinux işletim sistemli sunucunun sunduğu performans analiz aracı X-Ray App aracını kullanabilirsiniz. X-Ray App canlı olarak web sitenize gelen istekleri izler ve kullanıcının gördüğü süreyi görebilirsiniz.
X-Ray App sayfasına ulaşmak için hosting.com.tr Müşteri Paneli’nizde bulunan Hostinglerim > Yönet sayfası açılır.
cPanel’e Giriş Yap butonuna tıklanır.
Yazılım bölümündeki X-Ray App butonuna tıklanır.
Start tracing butonuna tıklanır.
Listeden web sitesi seçilir, tüm istekleri izleyebilmek için Specify mask satırına “*” yazılır. Run butonuna tıklanır.
Specify mask satırına aşağıdaki seçenekler ile belirli istekleri izleyebilirsiniz.
- “/” yazarsanız sadece ana sayfayı izler.
- “/wp-admin/” yazarsanız sadece admin sayfasını izler.
- “/blog”” yazarsanız https://domain.uzantı/blog/ sayfasına gelen istekleri izler.
Göz simgesine tıklayarak yakalanan istekleri görebilirsiniz.
Burada varsayılan olarak sadece yavaş olan sayfalar listelenir. 1 saniye üzeri açılan sayfalar uyarı işaretiyle gösterilir. Sayfada açılış süresini etkileyen istekleri görmek için incelemek istediğiniz URL’e tıklanır.
Tıkladığınız hangi yazılımın ne kadar süre harcadığını görebilirsiniz. Sayfa açılışında yavaşlığa neden olan yazılımı tespit edip öncelikle bunun üzerinde optimizasyon yapabilirsiniz.
Ayrıca sayfa açılışında arka planda yazılımın yaptığı veritabanı sorgularını da analiz etmeniz mümkün. Hangi sorgu ne kadar süre alıyor görebilirsiniz.
WordPress Web Sitesi Nasıl Hızlandırılır?
Ön kontrollerinizi yaptıysanız artık wordpress site hızlandırma kontrollerine geçiş yapabiliriz. Temel olarak web sitesi hızı için kontrol edeceğiniz alanlar şu şekildedir:
- Hosting
- WordPress
- Medya
- Eklentiler
- Tema
- Doğru hosting paketini seçin
WordPress site hızı için hosting paketinin özellikleri ve altyapısı çok önemlidir. Bunun için aşağıdaki maddeleri inceleyebilirsiniz.
- Web server olarak LiteSpeed Enterprise olması WordPress için en ideal seçim olacaktır. LiteSpeed aynı anda sitenize gelecek yüzlerce isteği Apache’ye ve Nginx’e göre daha iyi karşılayacaktır ve istekleri daha hızlı cevaplayacaktır. Elbette Apache ve Nginx ile de iyi hız sonuçları yakalayabilirsiniz fakat sunucuda ileri seviye konfigürasyon gerekecektir. LiteSpeed basit düzenlemelerle daha hızlı yanıt verebiliyor. Özellikle paylaşımlı hosting tercih edecekseniz LiteSpeed Web Server olan hosting paketini tercih edebilirsiniz.
- İşletim sistemi Linux tabanlı olmalıdır. WordPress linux tabanlı işletim sistemlerinde daha kararlı çalışmaktadır. Bu açıdan hosting paketlerinde desteği olan işletim sistemi kullanılan paketleri tercih edebilirsiniz. Windows tabanlı ve desteği bitmiş Linux tabanlı işletim sistemlerini tercih etmeyiniz.
- Güncel PHP versiyon desteği olmalıdır. PHP 7.4 ve öncesi desteğini sonlandırdı. Şu an 8.0 ve üzeri versiyonlarda güncelleme desteği bulunuyor. Bu açıdan wordpress hosting tercih ederken güncel PHP versiyon desteği olan hosting paketlerini tercih edebilirsiniz.
- Hosting paketlerinde kaynakların paylaşımlı ya da paylaşımsız olmasını göz önünde bulundurun. Genellikle başlangıç aşamasında bir site için hem ekonomik anlamda hem de geliştirme kolaylığı açısından paylaşımlı hosting idealdir. Paylaşımlı hosting paketlerinde sunucu üzerindeki CPU ve RAM kaynaklarının diğer kullanıcılarla birlikte ortak kullanıldığını unutmayın. Eğer web sitenizin geliştirmesi tamamlanmış, uzun zamandır stabil olarak trafik çekiyorsa ve site hızı sizi memnun etmiyorsa dedike kaynakların olduğu VDS sunucu hizmetine geçiş planları yapmanız gerekebilir.
- Yedekleme hizmeti sunmalı. WordPress web sitelerde en kolay sorun çözme yöntemi yedekten geri yüklemektir. Hosting hizmeti aldığınız firmanın yedek alma hizmeti ise bu noktada önem arz etmektedir. Seçeceğiniz hosting hizmetinde yedekleme seçeneğinin olmasına dikkat edin. Bu konuda hosting.com.tr firmasındaki wordpress hosting hizmetlerinde yedekleme hizmeti olduğunu belirtmek isteriz.
Firmamızın wordpress hosting paketlerini incelemek isterseniz tıklayabilirsiniz.
- Önbellek eklentisi kullanın.
WordPress ile site hazırlamak çoğu zaman kod bilgisine ihtiyaç duymadan gelişmiş ölçüde web sitesi hazırlamanıza olanak sağlar. Bunun yanında birbirinden bağımsız kod parçalarının birbiriyle uyumlu çalışması her zaman beklenen bir durum olmayabilir. Bu durumda koda müdahale etmeniz gerekebilir.
Önbellek eklentileri koda müdahale etmenize gerek duymadan wordpress site optimizasyonu yapmanıza olanak sağlar. CSS, JS kodlarında küçültmeye giderek isteklerin daha küçük boyutlarda daha hızlı yanıt almasını sağlar. Bunun yanında önbellekleme sistemi oluşturarak tarayıcılarda önbellek tutulmasını sağlar. Medyaların geç yüklenmesini sağlayarak site açılışında boyutları yüksek olan medya dosyaların en son sıraya alır.
Bunun için ücretsiz ve ücretli/lisanslı eklentiler mevcut. Eğer web sitenin barındığı sunucuda LiteSpeed Web Server varsa ücretsiz olarak LiteSpeed Cache eklentisini tercih edebilirsiniz. Bunun yanında W3 Total Cache, WP-Optimize, WP Rocket gibi eklentilerin ücretsiz versiyonları başlangıç için yeterli olabilir. Hangi önbellek eklentisini kullanmanızın daha iyi olacağı ve ayarlarının nasıl olacağı konusunda tema geliştiricisine danışabilirsiniz. Tema ile uyumlu bir önbellek eklentisi daha iyi sonuçlar verebilir.
İlginizi çekebilir: Pagespeed Performansı İçin Kullanabileceğiniz 7 WordPress Hız Eklentileri
WordPress web siteniz hosting.com.tr firmasında barınıyorsa CloudLinux işletimi sistemine özel sunulan AccelerateWP eklentisini tercih edebilirsiniz. Eklentiyi aktif edebilmek için öncelikle gereksinimleri karşıladığınızı kontrol ediniz:
- Aktif bir önbellek eklentisi olmamalıdır.
- Multi Site wordpress olmamalıdır.
- Php versiyonu 7.2 ve üzeri olmalıdır.
- WordPress versiyonu 5.6 ve üzeri olmalıdır.
AccelerateWP’yi aktif etmek için aşağıdaki adımlar takip edilir.
hosting.com.tr Müşteri Paneli’nizde bulunan Hostinglerim > Yönet sayfası açılır.
cPanel’e Giriş Yap butonuna tıklanır.
Yazılım bölümündeki AccelerateWP butonuna tıklanır.
Dişli işaretine tıklanır.
AccelerateWP seçeneğine tıklayarak bir süre sonra eklenti aktif olur.
Eğer süre aşımından dolayı aktif olmazsa “Ignore errors and try again” butonuna tıklayarak tekrar istek gönderilir.
WordPress admin sayfasında en üstte yer alan alanda AccelerateWP yazısına tıklayarak eklenti ayarlarını yapabilirsiniz.
WordPress optimizasyonu için File Optimization sekmesi açılır. Burada CSS ve JS dosyalarda sıkıştırma yapabilirsiniz.
Medyaların geç yüklenmesi için Media sekmesi açılır. Burada geç yükleme ayarını aktif edebileceğiniz gibi boyut ve resim optimizasyonu da yapabilirsiniz.
Mobil önbellekleme, wordpress kullanıcılarının önbelleklenmesi ve önbellek yaşam süresi gibi ayarlar için Cache sekmesine geçiş yapabilirsiniz.
Önbellek temizlemek için Dashboard sayfasından Clear and Preload Cache butonuna tıklayabilirsiniz.
Gelişmiş ayarlar için diğer seçenekleri kontrol edebilirsiniz. AccelerateWP eklentisinin kullanımı hakkında detaylı bilgi için resmi dokümanı inceleyebilirsiniz.
- CDN kullanın.
Content Delivery Network kelimelerinin baş harflerinden oluşan CDN, bir tür içerik dağıtım ağı olarak çalışır. Lokasyon bazlı dağıtık bir yapıda bulunan sunucularda web sitenize ait önbellek barındırır. Bu sayede ziyaretçi web sitenize gelmek istediğinde ziyaretçiye en yakın ve hızlı tepki veren sunucudan web sitenize erişim verir, doğrudan sunucuya gelmesine gerek kalmaz.
WordPress web sitenizi bir CDN sistemine dahil ettiğinize sitenizin barındığı sunucuya gelebilecek doğrudan istekler sunucudan bağımsız yanıtlanacaktır. Örneğin, Almanya’dan web sitenizi ziyaret eden birisi Türkiye’deki sunucu yerine Almanya’ya yakın en yakın sunucudan yanıt alacaktır. Bu da milisaniyeler bazında bir fark oluşturacaktır. Sitenizin arka plandaki isteklerin yüklenme süresini dikkate aldığımızda saniyeler bazında bile fark oluşturabilecektir.
Bu konuda en yaygın kullanılan ve sık tercih edilen Cloudflare altyapısı bulunmaktadır. Cloudflare ücretsiz planı temel seviyede CDN hizmeti sağlamaktadır. Bunun yanında DDOS koruma, SSL sertifikası, DNS yönetimi gibi hizmetlere de sahip olabiliyorsunuz. Bunun yanında quic.cloud gibi belirli isteğe kadar ücretsiz, belirli istekten sonra ücretli olarak CDN hizmeti veren altyapılar da mevcut.
- Yazılımları güncel tutun.
Başta wordpress çekirdek yazılım olmak üzere eklenti ve temaların güncel olmasına dikkat edin. Ayrıca uzun bir süredir güncelleme almayan, destek sunmayan eklenti ve temaları tercih etmeyin. Güncel yazılımlar daha önce kod tarafında karşılaşılmış performans sorunlarına neden olan durumları çözdüğü gibi ayrıca tespit edilen güvenlik açıklarının da kapatılmasını sağlar.
- PHP gereksinimlerini karşılayın.
Kullandığını tema ve eklentilerin istenilen performansta çalışması için PHP tarafında gereksinimlerinin yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar eklenti veya tema düzgün çalışıyor görünse de uygun PHP versiyonunun seçili olmaması, gerekli olan PHP kütüphanesini aktif olmaması wordpress web site hızına etki edebilir. Bu açıdan kullandığınız yazılımların PHP gereksinimlerini tespit edip buna göre kontrol sağlayabilirsiniz.
- WordPress Site Sağlığı sayfasındaki önerileri dikkate alın.
WordPress admin sayfasında Araçlar > Site Sağlığı sayfasında yapılan kontrollerde kritik hata olarak iletilen önerilerde Performans etiketli öneriler varsa, bu hatalar için düzenleme yapmanız tavsiye edilir. Genellikle bu önerileri uyguladığınızda site hızınızda olumlu bir değişme olur.
- Medya optimizasyonu yapın.
Ortam olarak yüklediğiniz resimlerin doğru formatta yüklendiğine emin olunuz. Genellikle resim olarak JPEG, JPG formatı tercih edilirken wordpress ortamında PNG formatı önerilir. Bunun yanında daha düşük boyut kaplaması ve CDN altyapıları ile daha uyumlu olan WEBP formatı ile yayınlanan siteler yüklenme süreleri daha düşük olarak karşımıza çıkıyor. Bu açıdan mevcutta JPEG, PNG dosyaları WEBP formatında yayınlamanız önerilir. Bunun için resim optimizasyon eklentileri kullanabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Resim Boyutu Küçültme Nasıl Yapılır? Resim Boyutu Küçültme İçin En Etkili Ücretsiz 10 Araç
Video formattaki dosyalar için eğer kısa videolar şeklinde arka planda sesin olmasına gereksinim duymadığınız videolar ise GIF formatını tercih edebilirsiniz. %90’a varan veri tasarrufu sağlayabilirsiniz. Diğer yandan uzun süreli videolar için doğrudan site üzerinden yayınlamak yerine YouTube, Vimeo benzeri platformlar üzerinden iframe içerisinde videoyu yayınlamanız web sitenin öz kaynaklarından tasarruf etmenizi sağlayacaktır. Bu da site hızına olumlu katkı sağlayacaktır.
- WordPress zamanlanmış görevleri devre dışı bırakın.
WordPress kendi içerisinde düzenli olarak bazı görevler çalıştırır. Örneğin, güncelleme kontrolü, zamanlanmış blog yazısı yayınlama gibi. WP-Cron belirli bir zaman çizelgesi yerine admin sayfası açıldığında çalışır. Bazı zamanlar standart cronlar dışında eklenti ve temaların gereksiz olabilecek zamanlanmış görevleri de çalıştığında sistem kaynaklarını bloke etme durumu olabiliyor. Buna bağlı olara site hızında bir yavaşlama söz konusu oluyor. Bu durumda wordpress cron işlevini devre dışı bırakabilirsiniz.
WordPress cron işlevini devre dışı bırakmak için wp-config.php dosyasına aşağıdaki satırı “That's all, stop editing! Happy publishing.” satırının üstüne ekleyebilirsiniz.
define('DISABLE_WP_CRON', true);
Bu işlevi geçici olarak devre dışı bırakabilirsiniz. Tekrar aktif etmek için true değerini false yapmanız yeterlidir.
- Harici HTTP isteklerini optimize edin.
Web sitenin açılışında harici bir alana istek atıyorsa bu da site hızını yavaşlatır. İstek atılan harici kaynaktan gelecek yanıta göre siteniz açılacağı için site açılışındaki süreye bu isteğin süresi de dahil olacaktır. Harici alana yapılan sunucuda bir optimizasyon yapılamıyorsa bu isteği devre dışı bırakın.
- Veritabanını optimize edin.
Veritabanında daha önceden silinmiş ve bekleyen yorum, blog yazıları ve bunun gibi içerikleri güvenli bir şekilde kaldırın. Bunu eklentiler aracılığıyla yapabilirsiniz. Öncesinde mutlaka veritabanı yedeğini almanızı tavsiye ederiz.
İlginizi çekebilir: MySQL Veritabanı Yedeği Alma
Az önce bahsettiğimiz AccelerateWP eklentisinin Database sekmesinden yapabilirsiniz. Gerekli seçenekleri seçip Save Changes and Optimize butonuna tıklayabilirsiniz.
- Otomatik yüklenen verileri optimize edin.
WordPress admin sayfasında bir yavaşlık yaşıyorsanız otomatik yüklenen verileri optimize etmeniz gerekebilir. Bunu kontrol etmek için veritabanında wp-options tablosunu inceleyebilirsiniz. Aşağıdaki SQL sorgusu size otomatik yüklenen verinin boyutu hakkına bilgi verir. Eğer 1 MB’ın üzerinde ise wordpress admin sayfasındaki yavaşlığın en temel sebeplerinden biridir. Gelen sonuç byte cinsinden olduğu için 1024’e bölerek megabyte cinsinden hesaplayabilirsiniz. Ayrıca veritabanı öneki wp_'den farklı ise SQL sorgusunu ona göre düzenlemeniz gerekir.
SELECT SUM(LENGTH(option_value)) as autoload_size FROM wp_options WHERE autoload='yes';Eğer 1 MB’dan büyükse hangi verilerin yer kapladığını aşağıdaki SQL sorgusu ile tespit edebilirsiniz. Sorgu sonucunda listede olan isteklere göre eklentilerde düzenleme yapmanız gerekebilir. Bunlar aynı zamanda site açılışındaki hıza dolaylı olarak katkısı vardır. Düzenleme sonrası site açılışındaki hızdaki farkı görebilirsiniz.
SELECT option_name, length(option_value) AS option_value_length FROM wp_options WHERE autoload='yes' ORDER BY option_value_length DESC LIMIT 10;