Bulut bilgi işlem, dünya çapındaki işletmeler tarafından en çok kullanılmaya başlayan teknoloji çözümlerinden biridir. Çünkü bulut bilgi işlem, işletmelere birçok avantaj sunar. Bulutun geleneksel işletmeleri çevik ve modern veri odaklı işletmelere dönüştürme yeteneği, artık işletmeler için geleceğin dijital stratejilerini belirleyecek teknoloji olarak yerini sağlamlaştırmaktadır.
Farklı sektörlerden işletmeler işlerini buluta taşırken, yeni bulut ortamları da ortaya çıkmaktadır. Günümüzde bulut hizmet sağlayıcılar, genel bulut, özel bulut ve hibrit bulut olmak üzere üç bulut mimarisinde, her şekil ve büyüklükteki işletmeye çeşitli bulut çözümleri sunmaktadır.
Bu yazımızdan bu üç bulut ortamından biri olan private cloud üzerine sizinle bütün detayları paylaşacağız.
Haydi başlayalım!
Private Cloud Nedir?
Özel bulut yani private cloud, kendi fiziksel sunucunuza ve diğer donanımlara sahip olduğunuz bir bulut çözümüdür. Bu, işletmenizin sunucuları, iş uygulamalarını ve işinizin çalışması için gerekli olan diğer yazılımları çalıştırdığı bir ağ istasyonu kurduğu anlamına gelir.
Bu modelde, genellikle altyapınızın bakımını üstlenecek bir yönetilen hizmet sağlayıcısına veya her şeyin sorunsuz çalıştığından emin olmak için büyük ve özel bir BT ekibine ihtiyacınız vardır. Ayrıca, internet sağlayıcınızdan garantili çalışma süresi ve veri merkeziniz için yedek güç seçenekleri gibi özel hizmetlere ihtiyaç duyma eğiliminde olursunuz. Ek olarak, arıza, yeterli soğutma ve periyodik bakım ve yükseltme durumunda yerinde güçlü bir yedekleme sistemine de ihtiyacınız olacaktır. Özellikle ağ mimarisi uzmanlarından oluşan bir ekibi olmayan daha küçük bir şirket için yönetilmesi gereken çok şey vardır.
Private Cloud vs. Public Cloud Arasındaki Farklar
- Public cloud, güvenlik ve uyumluluğun işletmeler veya müşteriler için acil bir endişe kaynağı olmadığı durumlarda kullanılır. Tüm donanım, ağ ve depolamanın özel olarak tutulduğu ve yönetildiği private cloud’da durum farklıdır.
- Public cloud, farklı müşterilerin sunucu dilimlerini istedikleri zaman çevrimiçi olarak satın alıp yönetebildikleri paylaşılan bir ortamdır. Sunucularınızın ve ağınızın güvenlik düzeyini, kurulumunu ve çalışmasını siz kontrol edersiniz. Özel bir işletmenin tüm ortamı yönettiği özel bir bulutta işler çok farklıdır. Özel bulut deneyimli yapılandırmalar sağlamanıza ve güvenliği ve ağı yönetmenize izin verir.
- Ayarlar müşteriye göre özelleştirildiğinden, PCI (Payment Card Industry) veya SOX (Sarbanes-Oxley) gibi gereksinimlere uygunluk özel bir bulutta daha kolaydır. Genel bulutlar, paylaşılan ve uyumluluğu zorlaştıran bir yardımcı hizmettir.
- Yöntemleri hakkında hiçbir söz hakkınız olmayan genel alternatifin aksine ortam özelliklerinizi ve performansınızı özel bir bulutta özelleştirmek mümkündür.
- Genel bulutlar, kamu altyapısını kurarken ve sürdürürken zaman ve enerji karşılığında biraz maliyet tasarrufu yapmak isteyenler için ideal bir seçimdir. Özel bir bulut ile sisteminizin geçişlerine, kurulumuna ve bakımına yardımcı olmak için özel ağın arkasındaki şirketin bilgi ve deneyimine sahip olursunuz.
- Hizmet sağlayıcının sanal sunucunuzu hangi donanıma veya ağa yerleştireceğini seçtiği bir genel bulutta seçici olamazsınız. Bu, donanım, depolama performansı veya önbellek seçeneklerine sahip olduğunuz özel bir buluttan farklıdır.
- Özel bulut, bariz nedenlerden dolayı genel muadilinden daha güvenlidir. Özel işletmeler, diğer müşterilerin yetkisiz erişimini engellemenin zor olduğu genel ortamların aksine kişisel sunucularındaki erişimi kontrol edebilir. Bazı hizmet sağlayıcılar, bu ortama biraz gizlilik getirmek için verilerinizi genel bir bulutta güvenlik duvarı ile kaplar. Bu, bulut bilgi işlem maliyetlerini artırmadan verilerinizin diğer şirketlerin verileriyle karışmasını önler.
Private Cloud vs. Hybrid Cloud Arasındaki Farklar
Hybrid cloud ve private cloud arasında önemli benzerlik ve farklılıklar vardır. Hibrit bulutun premium özellikleri, özel bulut ile aynıdır. Bununla birlikte, ikisinin birkaç önemli farkı vardır. Bunlar aşağıdaki şekildedir:
1. Esneklik
En önemli fark, bir hibrit bulut modelinin özel ve genel yetenekleri içermesidir. Özel bir bulutun ise yalnızca bir tür işlevi vardır. Hibrit bir bulutta hem genel hem de özel sunucularda veri depolayabilirken, özel bir bulutta yalnızca özel sunucuları kullanabilirsiniz.
2. Maliyet
İşletmeniz içinde donanım satın almanız ve bakımını yapmanız gerektiğinden, özel bulutlar genellikle alternatiflerinden daha pahalıya mal olabilir. Hibrit bir modelde, özel sunucunuzu siz yönetirsiniz, ancak genel bulutunuzu bir üçüncü taraf yönetir. Bir hibrit modelin birleşik doğası, genel fiyatları etkileyebilir.
Aşağıda, her bir bulutun kritik farklılıklarının tablosu yer almaktadır:
| Farklar | Public Cloud | Private Cloud | Hybrid Cloud |
| Veri Kiracılığı | Çoklu kiralama: Çok sayıda şirketin verileri paylaşılan bir ortamda saklanır. | Tek Kiracılık: Yalnızca tek bir kuruluşun verileri bulutta depolanır | Genel bulutta depolanan veriler paylaşılır. Özel bulutta depolanan veriler paylaşılmaz ve gizli tutulur. |
| Bulut Hizmetleri | Halka açık | Sadece söz konusu işletme bulut hizmetlerini kullanabilir. | Genel buluttaki hizmetlere herkes erişebilirken, özel buluttaki hizmetlere yalnızca o işletme erişebilir. |
| Bağlantı | İnternet üzerinden | İşletmenin özel ağı üzerinden | Genel bulut hizmetleri için internet üzerinden, özel bulut hizmetleri için işletmenin özel ağı üzerinden |
| Bulut Hizmetlerinin Yönetimi | Bulut hizmeti sağlayıcısı tarafından yönetilir. | Söz konusu işletmenin yöneticileri tarafından yönetilir. | Genel bulut, bulut hizmeti sağlayıcısı tarafından yönetilirken, işletmenin yöneticileri özel bulutu yönetir. |
| Yazılım ve Donanım Bileşenleri | Bulut hizmeti sağlayıcısı bu bileşenleri yönetir | Söz konusu kuruluş bu bileşenleri işletir | Genel bulut bileşenleri – Bulut Hizmeti sağlayıcı Özel bulut bileşenleri – İşletme |
| Maliyetler | Bulut hizmeti sağlayıcısı tüm kaynakları sunduğundan daha ucuzdur. | İşletmenin tüm kaynakları satın alması gerektiğinden çok pahalıdır. | Genel bulut için daha az, özel bulut kaynakları için daha pahalıdır. |
| Ölçeklenebilirlik ve Esneklik | Yüksek | Yüksek | Yüksek |
| Güvenlik | Düşük | Yüksek | Genel bulut – düşük, özel bulut – yüksek |
Internal vs. Hosted Private Cloud Arasındaki Farklar
Bulut hizmetinin dağıtımıyla ilgili olarak işletmeler internal veya hosted private cloud’u bulutu seçebilir.
Peki hosted ve internal private cloud arasındaki farklar nelerdir?
1. On-Premise Private Cloud
Şirket içi özel bulut çözümleri, işletmenin bulut ortamını kendi konumlarında dahili olarak barındırmasına olanak tanır. Bu seçenek, bir işletmeye dahili veri merkezleri üzerinde tam kontrol ve esneklik sağlayarak kullanılan sunucuların yapılandırmaları ve kullanılan donanım üzerinde tam yetkiye sahip olmalarını sağlar. İşletmenin zaten sistem yöneticileri veya diğer uygun uzmanları varsa, kuralcı bir dağıtımın kullanılması genellikle ilk aşamadır.
2. Hosted Private Cloud
Üçüncü bir taraf satıcı tarafından barındırılan özel bulutlar, işletmenin donanım, yazılım, sunucular ve bazen de personel yatırımı yapmasına gerek kalmadan esnek bir altyapı üzerinde uygulamaları dağıtmanıza ve verileri depolamanıza olanak tanır. Şirket içi özel bulutun halihazırda oluşturulmuş olduğu varsayılarak, barındırılan ve şirket içi özel bulut arasındaki temel fark budur.
Ek olarak, üçüncü taraf altyapısı çok çeşitli işletmelere hizmet verecek şekilde yapılandırıldığından, işletmeler büyük bir ölçekten yararlanır. Bu, sağlanacak daha fazla kaynağın kullanılabilirliğini ve barındırma sağlayıcısı modern ise işletmelerin kullanması için isteğe bağlı ölçeklenebilirlik seçeneklerini içerir.
Özel bulut çözümleri, işletmelere sektörlerine göre uymaları gereken sunucu düzenleme gereksinimleri konusunda da yardımcı olabilir. Üçüncü taraf, sunucu erişimini ve güvenliğini yönetecek, isteğe bağlı olarak destek sağlayacak ve veri merkezini yönetecektir.
Private Cloud (Özel Bulut) Avantajları Nelerdir?
Özel bir bulut ortamını seçen işletmelerin sahip olabileceği potansiyel avantajlardan bazıları aşağıdakileri içerir:
1. Güvenlik
Veri ve uygulamalar, doğrudan şirket içinde veya bir CSP’den yönetilen özel bir bulut hizmeti aracılığıyla işletme tarafından barındırılır. Her iki durumda da, izinleri istediğiniz kadar katı hale getirebilirsiniz; bu, yüksek güvenlik gerektiren veri uyumluluğu gereksinimleri için avantajlı olabilir.
2. Düşük gecikme süresi
Şirket içi bir bulut, işletmenin kaynaklarının tümü veri merkezinde bulunduğundan ve kaynaklar yalnızca bir müşteri tarafından kullanıldığından, yönetilen bir özel bulut daha düşük gecikme süresi sunduğundan, son derece düşük gecikme süresine sahip olacaktır.
3. Esneklik
Özel bir bulutun sağladığı kontrol seviyesi, gerektiğinde ölçeği yükseltmeyi ve küçültmeyi kolaylaştırır.
Private Cloud (Özel Bulut) Dezavantajları Nelerdir?
Özel bir bulut ortamını seçen işletmelerin sahip olabileceği potansiyel dezavantajlardan bazıları aşağıdakileri içerir:
1. Maliyet
Özel bir bulutu oluşturan kaynakları edinme, kurma ve sürdürmeye yönelik toplam sahip olma maliyeti (TCO), şirket içindeyse tamamen size aittir ve ucuz olmaz. Yönetilen özel hizmetler sunan CSP’ler ayrıca ayrıcalık için daha fazla ücret alır.
2. Ölçeklenebilirlik sorunları
Private cloud, ölçeği istediğiniz gibi yükseltme ve küçültme özgürlüğü verse de, şirket içi donanımınız ve kaynaklarınızla yapabilecekleriniz sınırlı olabilir.
3. Mobil sınırlamalar
Özel bulutun genel muadillerine göre daha fazla güvenlik önlemi olabilir, bu nedenle özel bulut kaynaklarına hareket halindeyken erişim sınırlı olabilir.
Private Cloud Nasıl Çalışır?
Private cloud, kullanıcılara bir veri merkezinde barındırılan fiziksel ve yazılım kaynaklarına özel erişim sağlayarak çalışır. Veri merkezi şirket içi veya uzak olabilir. Özel buluta bağlandığınızda, şirketinizin kullanımına ayrılmış tüm kaynaklara erişim kazanırsınız.
Özel bulutun nasıl devreye alınacağına ilişkin mimari genellikle sanallaştırmaya bağlıdır. Sanallaştırma, birden çok kullanıcıya BT hizmetleri sağlamak için tek bir bilgisayarın kaynaklarının kullanılmasını içerir. Örneğin, özel bir bulutta 20 TB sabit sürücüye sahip bir bilgisayar olduğunu varsayalım. Tümü özel bulut hizmetleri isteyen 20 kullanıcı varsa, sanallaştırma ile 20 kullanıcının tümü aynı bilgisayarı kullanabilir (her birinin 1 TB’tan fazla depolama alanına ihtiyacı olmadığı sürece). Bilgisayarın, depolama alanına ek olarak yeterli işleme kapasitesine sahip olması gerektiği doğrudur, ancak sanallaştırma sayesinde bir makine birkaç özel bulut kullanıcısına hizmet vermek için kullanılabilir.
Bir iş ortamında, özel bir bulut deneyimi, kişisel bilgisayarınızın bir uzantısı gibi görünebilir. İhtiyacınız olan tüm uygulamalar, depolama ve işlem gücü elinizin altındadır. Ayrıca, deneyiminizin bir bölümünü yükseltmek isterseniz, bunu birkaç saat veya daha kısa sürede ve çok az bir maliyet karşılığında yapabilirsiniz.
Private Cloud Çözümü Türleri Nelerdir?
Özel bir bulut birçok şekilde sınıflandırılabilir, ancak bulut ortamına, barındırılan yazılım ve donanım tesislerine ve bulut hizmet sağlayıcısına göre dört farklı türde sınıflandırılır.
Private cloud türleri aşağıdaki şekildedir:
- Yönetilen Özel Bulut (Managed Private Cloud)
- Sanal Özel Bulut (Virtual Private Cloud)
- Barındırılan Özel Bulut (Hosted Private Cloud)
- Şirket İçi Özel Bulut (On-Premise Private Cloud)
1. Yönetilen Özel Bulut (Managed Private Cloud)
Yönetilen özel bulut, üçüncü taraf bir satıcı tarafından yönetilen bir tür bulut hizmetidir. Bu satıcı, yalnızca sunucuda kullanılan donanımdan sorumludur. Bu yönetilen özel bulut mimarisi, tek bir yazılım örneğinin bir bulut sunucusunda çalıştığı yaklaşımı kullanır. Bu tek örnek, tek bir müşteri için çalışır. Müşteri, yazılımını sağlar ve üçüncü taraf satıcı, yazılımı barındırmak için donanım sağlar. Bu model, tek kiracılı bir ortamı destekler.
Özel bulut bilgi işlemin temel ihtiyacını karşılar. İşletme, bulut bilgi işlem gereksinimleri için özel altyapı ve hizmetler gerektirir. Herhangi bir krizde veya kritik durumda bir işi her zamanki gibi yürütmeye ve kaynaklarını bir hafta içinde 7/24 kontrol etmeye yardımcı olur. Ayrıca, müşterinin verilerine ihtiyaç duyduğu ve bilgilerinin daha güvenli olması gerektiği durumlarda daha iyi güvenlik sağlar.
Çoğu durumda, müşteri verilerini tesislerinin dışında paylaşmak istemez. Bu senaryoda, yönetilen özel bulut, uygulanacak en iyi çözümdür.
- Yönetilen özel bulut modeli, sunucunun başka bir müşteriyle paylaşılmasına izin vermez ve ayrıca müşteri veri merkezinin yerinde barındırılır.
- Uygulamalarını, hizmetlerini ve özelleştirilmiş yazılımlarını tahsis edilmiş özel bulut ortamında dağıtmak ve entegre etmek kolaydır.
- Yönetilen bulut sağlayıcısı tarafından üçüncü taraf dış kaynak kullanımı ile kaynakları ve altyapıyı yönetmek için bakım maliyetini azaltır.
2. Sanal Özel Bulut (Virtual Private Cloud)
Sanal özel bulut, genel bulut içinde barındırılan bir tür özel buluttur. Paylaşımlı altyapı üzerinde bir müşteri için izole olarak uygulanan isteğe bağlı bir konfigürasyondur. Yönetilen özel bulut, tek kiracılı bir modeldir, sanal özel bulut ise çok kiracılı mimariyi destekler.
Bu özel bulut modeli, genel bulutta barındırılan güvenli ve yalıtılmıştır.
- İşletme, uygulamasını bu ortamda oluşturabilir, uygulayabilir ve yürütebilir, özelleştirilmiş yazılım, web sitesi ve hizmetleri barındırabilir.
- Veriler sanal bir özel bulutta da saklanabilir.
- Müşteri, ihtiyacına göre özel bir bulut ortamında yapabileceği her şeyi yapabilir.
- Paylaşılan altyapı üzerinde özel bulut benzeri bir ortam yapılandıran herhangi bir genel bulut sağlayıcısı tarafından desteklenen bir model türüdür.
Tüm genel bulut hizmet sağlayıcıları, sanal özel bulut üzerinde destek ve hizmetler sağlar.
3. Barındırılan Özel Bulut (Hosted Private Cloud)
Barındırılan özel bulut, müşteri yerinde değil şirket dışında barındırılan bir özel bulut türüdür. Bu bulut bilgi işlem yönteminde, bulut sunucuları fiziksel olarak yapılandırılmaz ve müşterinin fiziksel konumuna kurulmaz.
Bu modelde,
- Üçüncü taraf sağlayıcılar, hizmetleri bulut sunucularında uzaktan barındırır ve yönetir.
- Müşteri hizmetlerini ve uygulamalarını bulutta barındırmak için özel bir sunucu kullanılır.
- Birçok kamu hizmeti satıcısı, barındırılan özel bulutta hizmet sağlar.
- Bu ortamda uygulama ve sunucuya tek bir işletme tarafından erişilebilir.
- Bu model genel bulutta uygulandığı için altyapı maliyetleri diğer özel bulut modellerine göre daha düşüktür.
4. Şirket İçi Özel Bulut (On-Premise Private Cloud)
Şirket içi özel bulut da bir tür bulut bilgi işlem modelidir. Bir işletme kendi tesislerinde hizmetlerden yararlandığında;
- Altyapı ve uygulama şirket içinde barındırılır.
- Veriler, bulut altyapısının bulunduğu işletmelerin fiziksel konumunda depolanır.
- Bu bulut ortamı, müşterilerin uygulama ve hizmetleri güvenli ve özel olarak ayrılmış bulut tabanlı bir ortamda oluşturmasına ve devreye almasına yardımcı olur.
Özel bulut, güvenli özel bir ortamda her zaman tek bir müşteri için ayrılmıştır. Özel bulut türleri, modelde kullanılan altyapı ve hizmetlere göre farklılaştırılır.
Private Cloud Mimarisi
Özel bulut mimarisi, genel bulutların kullandığı mimariden çok farklı değildir. Uygulamada, özel bulutlar genel bulut davranışına benzer. Veri merkezinde dağıtılan bilgi işlem, ağ ve depolama kaynakları üzerinden merkezi yönetim yetenekleri sağlar ve bir self-servis portalı aracılığıyla sanallaştırılmış kaynakların talep üzerine sağlanmasına olanak tanır. Bu rolü yerine getirmek için özel bulutlar aşağıdaki teknolojilerden yararlanır:
Virtualization (Görselleştirme)
Yeni bir sistem talep ettiğinizde kabloları takıp çıkaran insanlar yoktur. Bulut sağlayıcıları sanal sistemlerden veya sanallaştırmadan yararlanır.
Sanallaştırma, fiziksel bilgisayar donanımının üzerinde yazılım tabanlı bilgisayar sistemleri oluşturma yeteneğine sahip oldukları anlamına gelir.
Bir sistem talep ettiğinizde, birkaç saniye içinde kurulabilir veya sağlanabilir. İşiniz bittiğinde kaybolur ve fiziksel sistem kaynakları diğer müşterilere yeniden tahsis edilebilir.
Okumanızı Öneririz: Veri Görselleştirme (Data Visualization) Nedir, Nasıl Yapılır? En İyi 5 Veri Görselleştirme Aracı/Programı/Uygulaması
Management software (Yönetim Yazılımı)
İşletmelerin hem temel altyapı hem de iş yüklerinin merkezi yönetim yeteneklerine sahip olmasını sağlar ve tedarik, zamanlama ve sonlandırma görevlerini yönetir.
Automation (Otomasyon)
Normalde manuel olarak gerçekleştirilmesi gereken karmaşık görevlerin tekrar tekrar yürütülmesine izin vererek, özel bulutu geleneksel sanallaştırma ortamlarından daha hızlı, daha güvenilir ve daha esnek hale getirir.
İlgili İçerikler:
Bulut Bilişim Nedir? Şirketler Dijital Dönüşüm Sürecinde Cloud Ortamına Nasıl Entegre Olmalıdır?
Bulut Bilişimde SaaS, IaaS, PaaS Arasındaki Farklar Nelerdir?
Bulut Teknolojisi Nedir? Popüler Bulut Depolama Servisleri
PaaS (Platform as a Service) Nedir? PaaS vs. IaaS Arasındaki Farklar
Iaas (Infrastructure as a Service) Nedir? Iaas vs. Paas Arasındaki Farklar
Cloud Hosting ile Cloud Server Arasında Fark Var mı?
Rancher Nedir? Nasıl Çalışır? Rancher Konteyner Kurulumu ve Yönetimi
VDS (Virtual Dedicated Server) Server Nedir, Ne İşe Yarar?
DevOps Nedir, Ne İşe Yarar? Yeni Başlayanlar İçin DevOps
HCI (Hyper Converged Infrastructure) Nedir? Hiper Bütünleşik Altyapı Mimarisi Hakkında Her Şey
