Bir işe başlamadan önce veya yeni bir adım atmadan önce bir takım planlamalar yapmak o işin başarı oranını doğrudan etkilemektedir. Bu planlamalar, analizler, daha işe başlamadan bir fikir sahibi olmamıza yardımcı olur. SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) de bu analizlerden biridir. İsminden de anlaşılacağı üzere bu analizde dört aşamalı değerlendirme gerçekleştirilir.
SWOT Analizi Nedir?
Strengths (Güçlü Yönler), Weaknesses (Zayıf Yönler), Opportunities (Fırsatlar), Threats (Tehditler) kelimelerinin birleşmesinden oluşan SWOT, belirtilen konu başlıklarının ayrı ayrı değerlendirildiği bir analiz türüdür. Bu yöntem, Harvard Üniversitesi Profesörleri olan Andrews, Guth, Christensen ve Learned tarafından 1960 yılında çıkarılmıştır.
SWOT Analizi Ne İşe Yarar?
SWOT analizi birçok farklı amaçla kullanılabilir. Bir ticari işletmenin durumunu tespit etmek, yeni çıkaracağınız bir ürün veya hizmet ile ilgili strateji belirlemek veya yaşantınızla ilgili önemli bir karar almak için bile bu analizi kullanabilirsiniz.
SWOT analizinde Güçlü Yönler ve Zayıf Yönler İç faktörler (sizden kaynaklanan) olarak değerlendirilirken, Fırsatlar ve Tehditler Dış faktörler (çevreden kaynaklanan) şeklinde ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Strateji Ne Demektir?
Kelime anlamı olarak önceden belirlenen bir amaca ulaşabilmek için uygulanan metodlar ve seçilen yolların tümüne strateji denmektedir ayrıca konuyla alakalı olarak iyi stratejiler belirleyebilmek için, Sun Tzu’nun “Savaş Sanatı” adlı kitabını okumakla işe başlayabilirsiniz.
“Taktik olmadan strateji, zafere giden en yavaş yoldur. Strateji olmadan taktik, yenilgi öncesi yapılan gürültüdür.” Sun TZU
Bir hedef belirlemek bir işte başarılı olmanın ilk aşamasıdır. O hedefe ulaşmak için yapılması gerekenler de strateji adımları olacaktır. SWOT analizi de sağlıklı bir strateji belirleyebilmenin en temel ve basit adımlarından biridir.
Kişisel SWOT Analizi Neden ve Nasıl Yapılmalıdır?
Önemli kişisel kararlar almak, gelecek planlaması yapmak ve kendi hayatına doğru bir yön çizebilmek için insanlar SWOT Analizi yapabilir. Kişisel gelişim planlaması yapabilmek için becerilerinizi veya eksikliklerinizi doğru tespit etmiş olmanız gerekir.
Yine kendi gelecek hedeflerinizi doğru tespit etmeden kendinize gelişim planı oluşturmak tamamen vakit, emek ve para kaybına sebep olacaktır. Hobi veya kişisel merak haricinde, gelecek planlarınızla alakasız bir eğitim programına katılmak buna örnek gösterilebilir.
İşletmeler SWOT Analizini Nasıl ve Neden Yapmalıdır?
Bir işletme, mevcut durumunu, gelişmesi gereken alanları veya yeni oluşturacağı ürün veya hizmetin piyasaya nasıl sunulması gerektiğini tespit etmek için SWOT Analizi yapabilmektedir.
Çalışma hayatında çalışanlar ve yöneticiler, günlük iş yoğunluğu ve yetiştirilmesi gereken iş takvimleri sebebiyle birçok konuya dikkat edemez ve bazı önemli konuları fark edemeyebilir. Bazen durup ne yaptığını düşünmek ve plan yapmak, gelişebilmek için atılacak en önemli adım olmaktadır.
Bu sebeple arada toplanmak ve SWOT Analizi gerçekleştirmek, işletmenin atması gereken adımları doğru tespit etmesine yardımcı olacaktır.
Bunun yanında şirket kurucuları SWOT analizi sürecine mutlaka dahil olmalıdır. Analize tüm paydaşların katılması daha doğru olacaktır.Satış, pazarlama, üretim ve ürün geliştirme gibi her ayrı birimden temsilciler ile bir araya gelerek bu analizin yapılması başarınızı artıracak ve farklı bakış açılarını kazanmanızı sağlayacaktır.
Bireysel işletmeler de ise tedarikçiler, müşteriler, muhasebeciniz ve satıcılar bir fikir edinmenize yardımcı olacaktır.
İşletmenin İç Analizi
Bir işletmenin kendisiyle ilgili özellikleri SWOT iç analiz konusu kapsamında değerlendirilir. Güçlü yönler ve zayıf yönler bir işletmenin iç analizi için kullanılır.
İşletmenin Dış Analizi
Yine bir işletmenin kendisi haricindeki ortamla ilgili SWOT konu başlıkları dış analiz kapsamındadır. Tehditler ve fırsatlar bir işletmenin dış analizi için kullanılmaktadır.
SWOT Analizi Nasıl Yapılır?
SWOT, dört adet analiz adımı üzerinden gerçekleşir. SWOT analizine önce kendinizden başlamalısınız, çünkü kendinizi tanımak, kendi gücünü keşfetmek potansiyelinizi doğru bir şekilde kullanabilmenin yolunu açacaktır.
Her analiz alanına kendinize sorduğunuz sorulara objektif şekilde madde madde cevaplar vererek işe başlamalısınız. Peki kendinize soracağınız sorular neler olmalıdır?
Strengths (Güçlü Yönler)
- Sizi rakiplerinizden ayıran kabiliyetler, yetenekler nelerdir?
- Uzmanlık alanınız nedir, diploma, sertifika veya belgeler nelerdir?
- Hangi iş süreçlerinde başarılısınız?
- Etkileşimde olduğunuz güçlü gruplar, kurumlar nelerdir?
- Müşterileriniz tarafından sevilen markalar veya hizmetler nelerdir?
- Markanızın en olumlu nitelikleri neler?
- Ekipman, müşteri, teknoloji, nakit para, patent ne gibi varlıklara sahipsiniz.
- Ulaşabildiğiniz ve yönetebildiğiniz kaynaklar hangileridir?
- Başkaları tarafından değerli bulunan özellikleriniz neler?
- Rakipleriniz tarafından güçlü bulunan yönleriniz nelerdir?
- Etkileyebildiğiniz ve yönetebildiğiniz çevreler ve alanlar nelerdir?
Güçlü yönlerinizi bilmek beraberinde özgüven kazanmanızı sağlayacaktır. Potansiyelinizin farkına varmalısınız bu potansiyeli doğru kullanmak başarıya giden yolda ilk adım olacaktır.
Weaknesses (Zayıf Yönler)
- Çevrenizdeki insanların sizi eleştirdiği konular nelerdir?
- İş hayatınızda sizi geriye çeken konular nelerdir?
- Uzmanlığınıza tam olarak güveniyor musunuz?
- Rakiplerinize göre eksik olan yönleriniz nelerdir?
- Kendinizde veya şirketinizde eksik gördüğünüz konular nelerdir?
- İşinize etki eden kötü alışkanlıklar nelerdir?
- Ürün veya hizmetlerinizin beğenilmeyen yönleri neler?
- İşi yapan personel veya takımda eksikler var mıdır?
Eksiklerinizi doğru tespit etmek onları düzeltmek için size şans tanıyacaktır. Ürününüz, stratejiniz veya kabiliyetlerinizde bulunan eksikleri ne kadar giderirseniz başarınız o derecede artar.
Opportunities (Fırsatlar)
- İş hayatınızda yeni açılan alanlar nelerdir?
- Çalıştığınız sektörde avantaj olarak kullanabileceğiniz konular nelerdir?
- Rakiplerinizde olmayan, sizin ulaşabileceğiniz kabiliyetler nelerdir? (Kurslar, sertifikalar, teknolojiler)
- Rakiplerinizin zorlandığı ancak sizin kolaylıkla yapabileceğiniz işler?
- Rakiplerinizden daha düşük maliyetle yapılabilecek satın almalar.
- Diğerlerinin boş bıraktığı alanlar nelerdir? Bu alanlardan kendinize ne çıkarabilirsiniz?
- Katılabileceğiniz yeni organizasyonlar, gruplar, pazarlar.
- Devlet tarafından sunulan destekler, hibeler veya ucuz kaynaklar.
- İş hayatınızda sizin tarafınızdan çözebilecek olumsuzluklar.
- Şirket satın almaları, büyümeler.
İş hayatınızda, piyasada, yenilikler her zaman olacaktır. Teknolojinin sıklıkla gelişmesiyle yeni kabiliyetler ve buna bağlı avantajlar ortaya çıkıyor. Sadece problem olarak görülüp göz ardı edilen bazı olumsuzluklar da fırsatlara gebe olabilir. Gözünüz sürekli yeniliklerde olsun, kendinize avantaj sağlayacak konuları mutlaka bulacaksınız.
“Gelecek, henüz belirgin olmadan fırsatların farkına varabilenlere aittir.” Oscar Wilde
Threats (Tehditler veya Tehlikeler)
- Güçlenmekte olan rakipler var mıdır?
- Potansiyel rakipler kimlerdir?
- Eskiye nazaran kaybedilen yetenekleriniz nedir? (Mesleki Körlük)
- Sizin fark edemediğiniz ancak rakiplerinizce fark edilen fırsatlar.
- Size ihtiyaç duyulmasına gerek bırakmayacak uygulamalar ve teknolojiler.
- Marka ve hizmetlerinizin gördüğü talepte azalma var mıdır?
- İşinizi doğru yapmanıza engel olan konular nelerdir?
- Yüklendiğiniz borçlar ne kadar ve tahsil edilemeyen gelirlerin miktarı nedir?
Yine fırsatlarda olduğu gibi sizi tehdit edecek potansiyele sahip konuları tespit ederek önceden önlem almanız, olumsuz durumla yüzleşmeden çözüm üretmeniz anlamına gelir. Madde madde tabloya yazdığınız konu başlıklarına, objektif ve gerçekçi cevaplar bulmaya çalışın. Bu adımları doğru atmak daha etkin stratejiler üretmenize yardımcı olur.
SWOT Analizini Doğru Bir Şekilde Nasıl Yaparız?
Doğru bir SWOT analizi gerçekleştirmek için dikkat etmeniz gereken diğer bazı konular var.
- SWOT analizi için doğru kişilerle bir araya gelin, şirkette etkin olan birimlerden ayrı ayrı temsilcilerle bir araya gelmek daha fazla bakış açısı kazanmanızı sağlar. Her birimin karşılaştığı zorluklar birbirinden farklıdır bu yüzden doğru katılımcılar olaylara daha geniş bir perspektiften bakmanıza yardımcı olur.
- Beyin fırtınası yapın, ortaya atılan her fikri mutlaka tartışın. Benzer fikirleri gruplayın ve herkesin her fikre yorum ve ekleme yapmasına izin verin.
- Olgunlaşan fikirleri liste haline getirin ve bu fikirleri herkesin oylamasını sağlayın. Puanlama sonunda en üst konumdaki kişi kesin kararı verecek kişi olmalıdır.
Swot Analizi Örneği
Bir restorant için örnek SWOT Analizi tablosu oluşturduk. Bu şekilde madde madde eklenecek tespitler daha sonraki yapılacaklar için işletmeye fikir verecektir.
SWOT Analizinin Sonucunun Değerlendirilmesi
- SWOT analizinden sonra ilk yapacağınız iş, güçlü yönlerinizi kullanarak fırsatlardan nasıl yararlanabileceğinizin planlamasını yapmak olmalıdır.
- Yine güçlü yönlerinizle tehditlerle nasıl mücadele edeceğinizin planlamalar yapın.
- Bundan sonrasında ise atılacak adımlar liste halinde sıralanmalıdır.
- Atılacak adımlar aciliyet durumuna göre iş takvimine alınmalıdır.
- Belli periyotlarla bu iş takviminin realizasyonu kontrol edilmelidir.
- Altı ay veya yılda bir yeni SWOT analizleri yapılmalıdır.
İş hayatınızda strateji geliştirmenin önemli adımlarından olan SWOT analizi, alacağınız önemli kararlar öncesinde de kullanılabilir.
- Güçlü yönler için kendinize şu soruyu sorun; “Alacağım kararın bana kazandıracağı avantajlar nelerdir?“
- Zayıf yönler için de “Alacağım bu kararın dezavantajları nelerdir?” sorusunu sorun.
- Bu karara bağlı gelişecek “Fırsatlar” nelerdir?
- Yine bu karar bağlı oluşacak “Tehditler” neler olacaktır?
“Güçlü Yönler ( Avantajlar)” ve “Fırsatlar” terazinin bir kefesine, “Zayıf Yönler (Dezavantajlar)” ve “Tehditler” diğer kefeye konulur. Hangi taraf daha ağır basıyorsa kararınızı o yönde almak daha doğru olacaktır.
Görüldüğü üzere basit bir analiz ve kendinize soracağınız doğru sorularla strateji geliştirmek mümkündür. İş hayatımızda zaman zaman karanlık bir yolda el yordamıyla yolunu bulmaya çalışan biri gibi hissedebiliriz. Bu adımlar, iş yaşamınızda yürüdüğünüz karanlık yolda önünüzü aydınlatan meşale gibi yardımcı bulunacaktır.
“Başkasını ve kendini bilirsen, yüz kere savaşsan tehlikeye düşmezsin; başkasını bilmeyip kendini bilirsen bir kazanır bir kaybedersin; ne kendini ne de başkasını bilmezsen, her savaşta tehlikedesin.” Sun TZU.
Teşekkür ederim, başarılarınızın devamını dilerim.